خرو، شهر بام های طلایی
  • درحاشیه سفر دانشجویان شهرسازی دانشگاه صنعتی سجاد از شهر خرو- نیشابور- 8 آبان 1396
  • درس بوم شناسی و برنامه ریزی و طراحی محیط

ملاقات با شهردار و اعضای محترم شورای شهر خرو- عکس از فاطمه شادمان


روستا- شهر خرو که، خروین [Kharweyn] و در گویش نیشابوری، خَور [Khawr] نامیده می‌شود، در دامنه‌ جنوبی رشته‌کوه‌های بینالود و  در 20 کیلومتری شمال شرق شهر نیشابور قرار گفته است. در ادبیات کهن فارسی خرو، شرقی ‌ترین و مرتفع‌ ترین نقطه نیشابور که خورشید از این محل طلوع می‌کند  معنی شده است. این شهر قدمتی چند صد ساله دارد و زمان ساخت آن به قبل از حمله مغول بازمی گردد.
مردم منطقه‌  خرو، به دو زبان ترکی خراسانی و فارسی -گویش نیشابوری- صحبت می‌کنند و بیشتر ساکنان این منطقه به کشاورزی، باغداری و دامپروری اشتغال دارند.  مهم ترین محصول باغی شهر خرو، آلو بخارا است و باغ های آلو در تابستان منظره چشم نواز و بدیعی در این شهر ایجاد می نماید. در اوایل پاییز و در هنگام خشک کردن آلوها بر روی بام خانه هایی که  به اقتضای شرایط طبیعی در دامنه های پر شیب کوه ها و به صورت پلکانی ساخته شده اند، چشم اندازی زیبا ایجاد می نماید و از این رو خرو به شهر بام های طلایی شهرت دارد.

 

بام های طلایی خرو- عکس از فائزه نمایانی

 

بام های طلایی خرو- عکس از سارا سمامی

 

باغ های آلو-  عکس از ریحانه نکویی

تابستان‌های گرم و خشک و زمستان های سرد و کوتاه از خصوصیات اقلیمی منطقه می‌باشد. با توجه به اختلاف زیاد ارتفاع بین دشت نیشابور و کوه‌های منطقه، شرایط خاص آب و هوایی در این شهرستان حاکم بوده‌ به گونه ای که در شمال کوهستانی و  هوا نسبتاً سرد است. بنابراین، محافظت ساختمان ها در برابر گرمای شدید تابستان و سرمای سخت زمستان مسئله ای حائز اهمیت در این شرایط اقلیمی است. ساخت شهر و معماری در شهر خرو دارای ویژگی های منحصر و ترکیبی از ساخت درونگرای مناطق گرم و سرد می باشد. معماری همساز با طبیعت و کاربرد انرژی های تجدیدپذیر از مهم ترین ویژگی های این بوم ساخت به شمار می رود. برخی مصادیق طراحی اقلیمی که در ساخت شهر خرو به آن توجه شده است، عبارت اند از:

  • مجموعه ای با بافت متراکم و فشرده: محافظت ساختمان از گرمای شدید تابستان و سرمای سخت زمستان های خرو

در خرو خانه های مجاور از طریق چوب هایی به هم متصل شدند و  ترکیبی چشم نواز از ساختمان هایی متراکم با دیوارهای به هم دوخته را به وجود آورده اند. فشردگی سبب می شود سطوح نمایان و آزاد ساختمان ها به حداقل برسد؛ و از این رو ساختمان در برابر گرما و تابش شدیدی آفتاب محافظت می شود. از سوی دیگر، در زمستان بافت متراکم  و به هم پیوسته باعث ذخیره انرژی گرمایی داخل ساختمان برای مدت طولانی می گردد. محافظت ساختمان از نفوذ سرمای خارج و جلوگیری از خروج گرمای داخلی از دیگر کاربردهای بافت فشرده و متراکم در شهر خرو می باشد. 

 

بافت پلکانی و متراکم در دامنه ارتفاعات – عکس از سارا سمامی

  • استفاده از مصالح با ظرفیت حرارتی بالا و دیوارهایی با ضخامت زیاد: کاهش تبادل گرمای درون و بیرون

دیوارهای ضخیم ساخته شده با مصالحی که ظرفیت حرارتی بالایی دارند و به اصطلاح مردمان منطقه سنگین و گرم هستند، مقاومت زیادی در برابر گرما دارند. این دیوارها که عموما از گل، سنگ، پشم و چوب ساخته شده اند در تابستان با ممانعت از  ورود گرمای بیرون به داخل و در زمستان خروج گرمای داخل به بیرون از ساختمان ها محافظت می نمایند. کاربرد این مصالح بوم آورد علاوه بر صرفه جویی در مصرف انرژی، چشم انداز زیبایی به شهر بخشیده است. خاک هایی به رنگ کرم، سرخ و سفید در دامنه های ارتفاعات موسوم به تیغ اره و تیغ سفید، در تشکیل بافت مسکونی سه رنگ خرو نقش بسزایی داشته و بر زیبایی های منطقه افزوده است.
از دیگر مصالح به کارررفته در ساختمان های شهر خرو، می توان به پوششی که در بام خانه ها مورد استفاده قرار می گیرد اشاره نمود. عایقی طبیعی که حاصل استعداد سرزمین است. ترکیبی از خاک منطقه ارغوان دار با سنگ و کلوخ که براثر نفوذ برف و باران کم کم و تدریجی به صورت گلی  شیری رنگ در می آید و به مانند عایقی مانع نفوذ باران و برف می گردد.
ساروج که از ترکیب آهک، خاکستر، سفیده تخم مرغ و نوعی الیاف که با توجه به معیشت مردمان هر منطقه ممکن است پرز و مو و یا لویی باشد، ساخته می شود. در ساخت برخی ابنیه خرو، مثل حمام قدیمی شهر از ساروج با ترکیبی از آهک، خاکستر، سفیده تخم مرغ و پشم شتر استفاده شده است. ساروج جزء مصالح بومی با استحکام بسیار زیاد و حتی محکم تر از سیمان می باشد.

 

بافت سه رنگ شهر خرو- عکس از فاطمه شادمان

  • ایوان ها و فضاهای خارجی آفتاب گیر و محافظت شده در برابر باد

ایوان های وسیع و مرتفع، فضای بسیار مهمی در ساختمان محسوب می شود. در فصول گرم که مدت آن حدود نیمی از سال است، اغلب فعالیت های روزمره در داخل ایوان انجام می شود، زیرا در ایوان هم تهویه به خوبی صورت می گیرد و هم در زیر سایه قرار دارد. این ایوان ها غالبا در جبهه رو به بیرون بنا احداث شده و به عنوان فضایی نیمه خصوصی عمل می کنند. فضایی که امکان ارتباط و تعامل اهالی خانه را با مردم کوچه و خیابان فراهم نموده و افزایش تعاملات اجتماعی ساکنان خرو را موجب گردیده. علاوه بر آن این ایوان ها به عنوان بادشکن عمل می کنند و مانع از برخورد بادهای مزاحم به جداره اصلی خانه می شوند .و از این رو نقش محافظت از اهالی خانه را در مقابل بادهای سرد و خشن زمستان دارند.

 

ایوان های آفتابگیر و محافظت شده در برابر باد- عکس از ریحانه نکویی

 

ایوان های آفتابگیر و محافظت شده در برابر باد- عکس از فائزه نمایانی

  • بهره برداری بهینه از آب در باغداری

استفاده از سیستم آبرسانی قنات و هدایت رواناب های سطحی  به سمت باغ ها علاوه بر فراهم آوردن امکان بهره برداری و مدیریت بهینه از منابع آب زیرزمینی و صرفه های اقتصادی طولانی مدت، باعث وحدت و همکاری ساکنین خرو در نگهداری و حفاظت از قنات و سهمیه بندی آب شده است.

در پایان باید اضافه نمود که مهمان نوازی مردم و مدیران شهر خرو به همراه طبیعت زیبا، بافت و ساخت بومی شهر در تمامی مدت زمان بازدید از شهر شگفت انگیز بود به گونه ای که بازدید از شهر بام های طلایی را به همه دانشجویان و اساتید شهرسازی و معماری، دوستداران طبیعت و میراث بومی و همه گردشگران توصیه می شود.


برچسب‌ها: note

تاريخ : دوشنبه هشتم آبان ۱۳۹۶ | ۱۰:۳۰ ق.ظ | نويسنده : الهام لشکری |
طراحی اقلیمی و آسایش محیطی

Environmental Comfort Model of Workspace Quality

  • تحلیل عناصر اقلیمی باد و بارش با تأکید بر طراحی شهری
  • دریافت | Download
  • کاربرد اصول دانش طراحی اقلیمی در طراحی فضاهای شهری با تأکید بر آسایش حرارت
  • دریافت | Download
  • نقش جهت‌گیری کالبد فضاهای شهری در میزان آسایش اقلیمی شهروندان
  • دریافت | Download
  • نقش آسایش محیطی فضاهای شهری در پیشگیری از ناهنجاریهای رفتاری   
  • دریافت | Download
  • طراحی مسکن در لاهیجان (آسایش محیطی، آرامش خانواده) 
  •  دریافت | Download
  • بررسی تأثیر عوامل میکرو اقلیم بر آسایش محیطی فضاهای پیاده شهری (نمونه موردی بررسی آسایش حرارتی در خیابان شهرداری تهران
  • دریافت | Download


تاريخ : چهارشنبه سوم آبان ۱۳۹۶ | ۱۰:۴ ق.ظ | نويسنده : الهام لشکری |
مسکن (06)

  • بررسی شاخص‌های کالبدی ـ اجتماعی مسکن در تعیین بلوک‌های فقیرنشین با استفاده از مدل تحلیل عاملی (مطالعه موردی-شهر کرمانشاه
  • دریافت   |   Download


تاريخ : یکشنبه شانزدهم مهر ۱۳۹۶ | ۱۱:۴۲ ب.ظ | نويسنده : الهام لشکری |
معرفی کتاب روش شناسی انجام پژوهش در مطالعات محیط زیست شهری

 

روش شناسی انجام پژوهش در مطالعات محیط زیست شهری روش ها و مدل ها
نویسندگان: حسن اسماعیل زاده، فرانک سعیدی فرد، مهلا محمدنیا، آمنه اسدزاده

  • 335 صفحه، قطع وزیری
  • چاپ اول
  • شابک: 978-600-8731-23-8
  • قیمت: 225000ریال

در کتاب حاظر، تلاش شده است تا پژوهشگران مطالعات زیست محیطی و علوم جغرافیایی را با روش های مختلف پژوهش آشنا ساخته و از این طریق، در حفظ منابع محیطی، موثر واقع شد. سرفصلهای کتاب عبارتند از:

  • فصل 1: مفاهیم و رویکردهای نظری در محیط زیست شهری
  • فصل 2: انتخاب موضوع و محدوده مطالعاتی مرتبط با یکی از مسائل زیست محیطی
  • فصل 3: جمع آوری داده های مرتبط با موضوع
  • فصل 4: تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده مرتبط با مسئله زیست محیطی
  • فصل 5: تنظیم و تدوین گزارش پژوهش

برچسب‌ها: Book Introducting

تاريخ : جمعه چهاردهم مهر ۱۳۹۶ | ۹:۴۱ ب.ظ | نويسنده : الهام لشکری |
<< مطالب جديدتر        مطالب قديمي‌تر >>

تمامي حقوق اين وب سايت محفوظ است ۱۳۸۷-۱۴۰۲ : URDP.IR